Van onzeker naar zeker!
Zelfvertrouwen bij jongeren wordt beïnvloed door meerdere factoren. Denk bijvoorbeeld aan socialmediagebruik, lichaamsbeeld en de thuissituatie. Ook persoonlijke kenmerken, zoals geslacht of sociale terughoudendheid, spelen hierbij een rol. Omdat jongeren zich in de adolescentie lichamelijk én psychisch ontwikkelen, zijn zij extra gevoelig voor onzekerheid. In deze tekst lees je welke oorzaken en risicofactoren kunnen bijdragen aan een verminderd zelfvertrouwen. Daarnaast wordt uitgelegd hoe deze factoren met elkaar samenhangen en waarom sommige jongeren hier meer last van hebben dan anderen.
Het niveau van zelfvertrouwen hangt dus samen met meerdere omstandigheden. Zo is bij jongeren een negatief verband te zien tussen het zelfvertrouwen en het passief gebruik van sociale media. Dit heeft te maken met opwaartse sociale vergelijking, waarbij jongeren zichzelf vergelijken met anderen die zij als beter beschouwen. (Henricks, 2023)
Uit onderzoek is gebleken dat hoe vaker sociale media worden gebruikt, hoe lager het fysieke zelfbeeld is van adolescenten. (Otte et al., z.d.)
Foto door Tracy Le Blanc: https://www.pexels.com/nl-nl/foto/persoon-met-iphone-met-sociale-netwerken-map-607812/
Maar bijvoorbeeld ook thuissituaties kunnen meespelen in de mate van zelfvertrouwen. Zo kan de mate van ouderlijke conflicten het zelfvertrouwen aantasten (Van Der Valk & Spruijt, 2009). Jongeren en adolescenten zijn psychologisch en lichamelijk volop in ontwikkeling. Zij zijn vaak nog onzeker over wie ze willen zijn en hoe ze zich willen gedragen. (Schippers & De Jonge, 2010)
De laatste jaren blijkt het passief gebruik van sociale media steeds verder gestegen en lijkt dit negatieve gevolgen te hebben voor het zelfvertrouwen onder jongeren. (Henricks, 2023)
Kenmerken onzekere doelgroep
Ook zijn bepaalde kenmerken van invloed op de gevoeligheid voor verminderd zelfvertrouwen. Hieronder zijn er een paar opgesomd:
- Adolescentie
Vooral tijdens de adolescentie worden likes beschouwd als een teken van sociale goedkeuring. (Martinez-Pecino & Garcia-Gavilán, 2019)
Foto door Oladimeji Ajegbile: https://www.pexels.com/nl-nl/foto/man-in-witte-top-met-ronde-hals-die-reikt-naar-iets-dergelijks-3314294/
- Lichaamsbeeld en zelfvertrouwen
Jongeren die te maken krijgen met body shaming ervaren vaak een verminderd zelfvertrouwen. Vooral bij adolescenten kan kritiek op het uiterlijk bijdragen aan een negatief zelfbeeld en sociale terugtrekking (Manalu, 2024).
- Jongeren die nog niet heel veel bewegen
Volgens Boonstra en Hermens (2011) beschrijven verschillende rapporten dat sportdeelname bijdraagt aan het opbouwen van zelfvertrouwen.
Klik op de link hieronder voor meer informatie over sporten en mentale gezondheid: https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/expertisecentrum-mentale-gezondheid/bewegen-en-mentale-gezondheid/effecten/
- Geslacht en mensen die op social media zitten
Uit onderzoek van Ingólfsdóttir (2017) is gebleken dat meisjes over het algemeen een lager zelfvertrouwen hebben dan jongens. Ook ervaren mensen die dagelijks veel tijd op sociale media doorbrengen, vaker een verminderd zelfvertrouwen.
- Terughoudende jongeren
Volgens Van Hoorik (2011) doen jongeren die deelnemen aan georganiseerde activiteiten wisselende ervaringen op en ontwikkelen zij informele vaardigheden, zoals samenwerken in een team en opkomen voor zichzelf.